Program merytoryczny

Przedstawiamy program merytoryczny leczenia uzależnień, czyli podstawowe narzędzia i metody jakich używamy w terapii i wychowaniu naszych pacjentów. Celem ich jest wielopłaszczyznowe oddziaływanie w sferach moralnej, intelektualnej, fizjologicznej i społecznej życia naszych podopiecznych, wyposażenie ich w różne umiejętności i narzędzia niezbędne do aktywnego życia w społeczeństwie bez chęci ucieczki w narkotyki czy w inne uzależnienia.

Opis programu
Metody pracy
Etapy leczenia

opis programu

Termin realizacji programu:

12 miesięcy (w niektórych przypadkach krótszy).

Odbiorcy programu:

Dzieci i młodzież w wieku 18-25 lata z uzależnieniem od substancji psychoaktywnych (w tym uzależnienia krzyżowe)

Opis programu

Punktem wyjścia w konstruowaniu naszego programu jest traktowanie uzależnienia jako choroby pierwotnej i wielopłaszczyznowej, uszkadzającej sferę fizyczną, psychiczną, społeczną, duchową młodego człowieka. Nie pomija się jednak wpływów środowiskowych oraz nieprzystosowania społecznego jako istotnych przyczyn powstania choroby. Od 1985 lat w naszej placówce terapia prowadzona jest w dwóch grupach terapeutycznych zróżnicowanych wiekowo (18-20 lat i 21-25 lata). Podstawową metodą terapii jest społeczność terapeutyczna, rozumiana jako specyficzna metoda leczenia, wykorzystująca dynamiczne procesy wspólnie żyjącej i oddziaływającej na siebie grupy ludzi. Oddziaływania terapeutyczne oparte są przede wszystkim na zasadzie dobrowolności leczenia i równości wszystkich członków społeczności wobec wspólnie ustalonych i przyjętych zasad. Na bazie społeczności terapeutycznej prowadzimy zajęcia poznawcze, edukacyjne, psychoedukacyjne i wychowawcze , których celem jest wszechstronny rozwój w sferze emocjonalnej, intelektualnej i etycznej.

Masz pytania? skontaktuj się z nami

Metody pracy

Częstotliwość: Trzy razy w tygodniu
Cel: Wyrobienie umiejętności głośnego wyrażania opinii. Poznanie siebie i swoich działań poprzez pryzmat oceny innych. Poprzez behawioralne wzmocnienia negatywne i pozytywne dążenie do zmiany postaw negatywnych i pro-narkotycznych oraz modyfikacji zachowań dewiacyjnych na zachowania społecznie akceptowane. Kształtowanie postaw odpowiedzialności za siebie i innych. Podejmowanie najistotniejszych decyzji dotyczących ośrodka, grupy i poszczególnych jej członków.
Sposób realizacji: Okresowa ocena przez społeczność wszystkich jej członków, wskazanie na złe zachowanie w postawie omawianej osoby i próba eliminacji negatywnych nawyków. Na tych zebraniach oprócz udzielania informacji zwrotnych przydzielane są tzw. zadania korekcyjne tj. zobligowanie członka grupy do wykonania określonego zadania lub określonych zachowań. Ocena realizacji zadania przeprowadzona jest przez cala grupę. Ponadto na zebraniach kształtuje się struktura grupy poprzez przydzielanie jej członkom określonych ról i funkcji.

Czas: Według potrzeb zebranie może zwołać każdy członek społeczności.
Cel: Rozwiązywanie bieżących konfliktów bądź sytuacji kryzysowych (np. chęć przerwania terapii przez członka grupy), piętnowanie negatywnych zachowań.
Sposób realizacji: ocena przez grupę konkretnej sytuacji, udzielenie informacji, w razie potrzeby wspieranie i motywowanie do leczenia.

Praca, jej organizacją i przebiegiem kieruje zarząd ośrodka, który składa się z wytypowanych przez społeczność domowników. Nad bezpieczeństwem pracy czuwa terapeuta dyżurny.
Cel: Nabywanie konkretnych umiejętności zadaniowych, wyrabianie dyscypliny wewnętrznej, obowiązkowości i systematyczności, umiejętności planowania i organizowania pracy oraz poznawanie przyjemności i satysfakcji jaką daje rzetelnie wykonana praca.

*Warsztaty mówienia
Przeznaczone są dla osób wycofanych, o mocnej autocenzurze, mających kłopoty z udzielaniem informacji, wygłaszaniem myśli i oceny.
Cel: Przełamanie tych problemów
Sposób realizacji: Spotkania wytypowanych z grupy osób o powyższych problemach. Wybrana przez trenera osoba dostaje kartkę z przedstawionym problemem i jest poinformowana, że ma wyrazić w luźnym ciągu myślowym, nie analizując słów i składni gramatycznej, słowa kojarzące się z problemem przedstawionym na kartce. Po zakończeniu ćwiczenia analiza odczuć i wartości merytorycznej wygłaszanych treści.
Częstotliwość treningów: według potrzeb

*Zespół muzyczny
Przeznaczony dla osób o wrażliwości muzycznej.
Cel: Rozwój tej sfery osobowości, kształtowanie umiejętności współpracy w grupie, rozwijanie własnych zainteresowań
Sposób realizacji: wedle potrzeb

*Grupa teatralna
Cel: Wyrabianie wrażliwości na innych ludzi, świat. Kształtowanie odważnego, ekspresyjnego wyrażania. Rozwój intelektualny.
Sposób realizacji: Czytanie i wybór sztuki, ewentualnie pisanie scenariusza przez członka czy członków grupy, reżyserowanie przedstawienia bądź sztuki, dyskusja podczas prób, wreszcie odgrywanie na scenie przed całą społecznością albo publicznością z zewnątrz.

*Zajęcia :”Decyzja należy do Ciebie”
Cel: Rozwój etyczny, werbalizacja postaw, przełamywanie lęków (dla odgrywających)
Sposób realizacji: dwie lub więcej osób z grupy terapeutycznej piszą krótki scenariusz z zawartym problemem etycznym, moralnym, psychologicznym. Odgrywają w kilku scenach wymyśloną sytuację przed grupą. Trener inicjuje dyskusję wskazując na punkty istotne dla odgrywanej sytuacji. Grupa ocenia problem, wygłaszając opinie utożsamia się z nimi lub weryfikuje poglądy na podstawie rozwoju dyskusji.

*Zajęcia: „Spotkanie z ciekawym człowiekiem”
Realizuje zarząd ośrodka
Cel: (dla osób wycofanych i nowo przybyłych) umożliwienie otwarcia na grupę
Sposób realizacji: W miłej, luźnej atmosferze, przy świecach i herbacie, bohater spotkania opowiada o sobie, swoich marzeniach, odpowiada na pytania.

* Spotkania poetyckie
Organizuje zarząd ośrodka
Cel: rozwój intelektualny, uwrażliwienie na poezję, sztukę
Sposób realizacji: przy odpowiedniej scenografii czytanie i deklamowanie wierszy; rozmowy o poezji.

* Trening asertywności
Cel: Nauka pełnego i odważnego wyrażania siebie wobec innych osób w sposób nie naruszający osobistych praw tych osób, poprawa poczucia własnej wartości i godności, wyrabianie asertywnych zachowań abstynenckich.
Metoda: Treningi asertywności prowadzone w blokach tematycznych (np. obrona swoich praw, wyrażanie uczuć, przyjmowanie uczuć i opinii, przyjmowanie opinii i przekonań, asertywne odmawianie)
Realizacja: Dobór grupy 12-15 członków społeczności, omówienie czym jest asertywność i zachowanie asertywne. Mini wykład na temat wybranego bloku tematycznego. Pacjenci uczą się zachowań asertywnych odgrywając role w zaaranżowanych scenkach i naśladując trenera. Wielokrotnie ćwiczą zaplanowane asertywne zachowania w trudnych sytuacjach. Sytuacje ćwiczone podczas treningu są bardzo różnorodne i zależą od problemów jakie wnoszą uczestnicy.

* Zajęcia edukacyjne
Cykl zajęć – dwadzieścia spotkań omawiających wpływ narkotyków na poszczególne sfery życia człowieka: fizyczną, psychiczną, społeczną i duchową.

Częstotliwość: raz w tygodniu 1 godzina
Cel: Nawiązanie autentycznej więzi i kontaktu terapeutycznego, wyjaśnienie i rozładowanie wewnętrznych napięć i konfliktów, umacnianie pozytywnego stosunku do leczenia, w ostatniej fazie terapii – pomoc w wyznaczaniu celów i drogi życiowej.

Cel: poprawa sprawności fizycznej, a przez to również kondycji psychicznej, nauka zdrowego i czynnego spędzania czasu poza pracą, kształtowanie postawy ambitnej, walecznej, w zdrowej rywalizacji, rozładowywanie napięć w grupie.
Sposób realizacji: Codzienne gry zespołowe, biegi, zawody sportowe, ćwiczenia na siłowni, fitness, treningi boksu,  jazda konna. W ramach zajęć sportowych organizuje się kilka razy w roku turnieje (tzw. spartakiady) w grach zespołowych pomiędzy zaprzyjaźnionymi ośrodkami. Rywalizacja taka wpływa doskonale na integracje grupy, co z kolei podnosi efekt terapeutyczny.

Wyjazdy w góry 1-2 razy w roku, spływy kajakowe 4-5 razy w roku, rajdy piesze.
Cel: ogólnorozwojowy, poznawczy; kształtowanie postaw wzajemnej pomocy w ekstremalnie trudnych warunkach, poznawanie nowych wartości w życiu, takich jak piękno przyrody i obcowanie z nią; wyrobienie przekonania, ze aktywność jest istotną formą do znajdowania radości w życiu codziennym.
Sposób realizacji: Wyznaczanie przez grupę trasy wędrówki lub spływu, podział ról i funkcji, omówienie organizacyjne. Po zakończeniu turnusu ocena funkcjonowania poszczególnych członków grupy, a przede wszystkim osób funkcyjnych.

Etapy leczenia

NOWICJAT – do 2 m-cy pobytu

Celem jest adaptacja w grupie, oswojenie się z zasadami obowiązującymi w społeczności, przygotowanie do zrozumienia przyczyn, które skłoniły go do sięgnięcia po narkotyki.
Terapia obejmuje zmianę zachowania w zakresie czynności samoobsługowych, higienicznych, naukę obowiązkowości i systematyczności pracy oraz identyfikację z chorobą.
Metody stosowane na tym etapie to udział w zebraniach społeczności terapeutycznej, praca na terenie ośrodka, uczestnictwo w sporcie i zajęciach kulturalno-oświatowych, wykłady edukacyjne na temat choroby.

ETAP DOMOWNIKA – od 2 do 10 m-ca pobytu

Celem jest zdiagnozowanie indywidualnych uszkodzeń i strat spowodowanych zażywaniem narkotyków, zmiana zachowań, nabywanie umiejętności interpersonalnych, rozpoznanie i akceptacja własnych ograniczeń, wytwarzanie narzędzi pozwalających na radzenie sobie w realnym życiu bez narkotyków oraz ogólny rozwój osobowości.
Na tym etapie pacjentowi powierza się wypełnianie coraz bardziej odpowiedzialnych ról i funkcji, ma on liczący się głos w społeczności i może wpływać na kształt i kierunek działań społeczności.
Metody – opracowanie indywidualnego toru (w ramach ogólnego programu) terapii na podstawie pogłębionej diagnozy, udział w zebraniach gospodarczych, uczestnictwo w warsztatach i treningach psychoedukacyjnych, zajęcia w grupach rozwoju osobowości, praca, sport, hipoterapia.

MONAROWIEC – od 10 do 12 m-ca pobytu

Na tym etapie leczenia wymagana jest duża samodzielność i samokontrola. W naszym programie przyjęliśmy trzy warianty tego okresu, ze względu na indywidualne uwarunkowania rodzinne, środowiskowe, szkolne i ogólny przebieg procesu leczenia. Pacjent w porozumieniu z kadrą może wybrać wariant pozostania w ośrodku jako MONAROWIEC-OPIEKUN, nakreślenie szczegółowego planu funkcjonowania i podjęcie działań mających na celu przygotowanie do wyjścia na zewnątrz. Pacjent może także pozostać w ośrodku i podjąć prace na zewnątrz, przygotowując się w ten sposób do opuszczenia ośrodka. Ostatni wariant przewiduje długoterminowe (ok.2 tyg.) przepustki w domu rodzinnym, podjęcie kroków w kierunku szeroko pojętej readaptacji społecznej (praca, szkoła, nawiązywanie nowych, „zdrowych” znajomości), powroty do ośrodka, konsultacje terapeutyczne i uczestnictwo w treningach i warsztatach. Celem tego etapu jest nabycie strategii samodzielnego radzenia sobie w trudnych sytuacjach, efektywnego rozwiązywania problemów dnia codziennego, akceptacji ograniczeń płynących ze świata zewnętrznego, efektywnego planowania i spędzania czasu, umacnianie postawy abstynencyjnej i wzmacnianie postaw pro-społecznych.
Metody stosowane do osiągnięcia tych celów to: udział w planowych zebraniach społeczności, sporządzenie planu leczenia na dwa miesiące, indywidualne konsultacje terapeutyczne, zajęcia interpersonalne, trening asertywnych zachowań abstynenckich, praca nad nawrotami.

Zakończenie pobytu pacjentów w naszym ośrodku nie traktujemy jako zakończenia leczenia z uzależnienia w ogóle.

Po szczegółowym zdiagnozowaniu ewentualnych obszarów trudności readaptacyjnych i zagrożeń w środowisku zamieszkania, ustalamy wraz z pacjentem plan działania na okres adaptacji. Plan może zakładać uczestnictwo w programie post rehabilitacyjnym (np. program mieszkań adaptacyjnych), korzystanie z pomocy grup wsparcia, AN lub innej profesjonalnej pomocy opiekuńczo – terapeutycznej.